Ο Σπύρος Μελετζής ή αλλιώς "το σαΐνι" όπως τον αποκαλούσαν, ο σπουδαίος αυτός Έλληνας φωτογράφος, γεννήθηκε στην Ίμβρο το 1906 και πέθανε το 2003 σε ηλικία 97 ετών.
Έμεινε στην ιστορία ως ο «φωτογράφος της αντίστασης» η οποία γι’ αυτόν ήταν αγώνας για απόκτηση ελευθερίας αλλά και πηγή έμπνευσης.
Στην Ίμβρο λοιπόν, τέλειωσε το δημοτικό και το Σχολαρχείο. Το 1923, κατέφυγε στην Αλεξανδρούπολη μετά από την συνθήκη της Λοζάνης και από κει στην Αθήνα.
Η πρώτη του επαφή με την φωτογραφία ήταν όταν εργάστηκε στο φωτογραφείο συγγενή του στην Αλεξανδρούπολη (Αλέξανδρου Παναγιώτου). Με την φωτογραφία του (το καΐκι στην θάλασσα της Αλεξανδρούπολης) κέρδισε το πρώτο βραβείο στην έκθεση της Θεσσαλονίκης το 1924.
Το 1927 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.
Μυήθηκε ενδότερα στη φωτογραφία από τον Γεώργιο Μπούκα - φωτογράφο της βασιλικής οικογένειας. Το 1937 φωτογραφίζει την ελληνική ύπαιθρο της Ηπείρου, Μετά από περιοδεία και φωτογράφηση 22 μηνών που έκανε στα Ιωάννινα, το 1938 πραγματοποιεί την πρώτη του έκθεση.
Η έκθεση αυτή μεταφέρθηκε και στην Αθήνα εντυπωσίασε και απέσπασε πολύ καλές κριτικές.
Το 1939 φωτογράφισε την Κεφαλλονιά.
Στην Αντίσταση του '40 αποφάσισε να ακολουθήσει και να φωτογραφίζει τους αντάρτες στην Πελοπόννησο και Ευρυτανία. Στο βιβλίο «Με τους αντάρτες στα βουνά» παρουσιάστηκαν φωτογραφίες στα βουνά της Ευρυτανίας την περίοδο 1941-1944.
 |
| Καπετάνιος Άρης Βελουχιώτης |
Φωτογραφίζει διάφορα γεγονότα που πραγματοποιούνταν από τις πολιτικές και στρατιωτικές οργανώσεις, με κυριότερες την ίδρυση της ΠΕΕΑ, το Γενικό Στρατηγείο, τη Σχολή της Ρεντίνας, τα διάφορα νοσοκομεία και ιατρεία και σκηνές από τις εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου στις Κορυσχάδες.
Πολλές από αυτές τις φωτογραφίες χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα ως ιδανικές αναπαραστάσεις του αγώνα της Ελευθερίας.
Το 1947 συνεργάζεται με το ίδρυμα "Βασιλεύς Παύλος" και περιοδεύει φωτογραφίζοντας αλλά και εκθέτει τη δουλειά του από το Άγιο όρος, τον Όλυμπο, τα Τέμπη, τις Κυκλάδες.
Το 1948 φωτογραφίζει την Σαμοθράκη και την Αλεξανδρούπολη. Λόγω των αριστερών φρονημάτων και την εμπλοκή του στον αντιστασιακό αγώνα αντιμετωπίζει προβλήματα στην εύρεση εργασίας.
Το 1950 συμμετέχει σε δυο ομαδικές εκθέσεις στην Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη. Το 1951 οργανώνεται έκθεση στην Κύπρο με τα έργα του. Το 1952 συμμετέχει, ως ιδρυτικό μέλος της Ε.Φ.Ε ( Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία), στο τμήμα φωτογραφίας παραδίδοντας μαθήματα σκοτεινού θαλάμου, αισθητικής και σύνθεσης. Το 1953 συμμετέχει σε εκθέσεις στο Ρότσεστερ, Μπέρμπιγχαμ, Μπουένος-Άιρες, όπου αποσπά βραβείο και τιμητικές διακρίσεις.
Το 1955 μέσω σύμβασης με το δημόσιο, φωτογραφίζει δημόσια έργα στον Έβρο. Το 1956 συμμετέχει με άλλους καλλιτέχνες και διανοούμενους σε αποστολή στη Μόσχα, όπου και εκθέτει έργα του.
Επί υπουργίας Κ. Καραμανλή του ανατίθεται η φωτογράφηση όλων των δημόσιων έργων και περιοδεύει φωτογραφίζοντας σε όλη την Ελλάδα (από την Πελοπόννησο, Ρούμελη μέχρι την Θράκη). Το 1957 η διεθνής Ομοσπονδία Ερασιτεχνών Φωτογράφων (F.Ι.Α.Ρ) του απονέμει τον τίτλο του "τεχνοκρίτη".
Στα τέλη της δεκαετίας του '70 σκηνοθέτησε ένα ντοκυμαντέρ με θέμα την Εθνική Αντίσταση για λογαριασμό της σουηδικής τηλεόρασης.
Το 1974 εκδίδει το λεύκωμα "Με τους αντάρτες στα βουνά".
Το 1987 εκδίδει βιβλίο με θέμα τον Όλυμπο. Το 1993 το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Βιέννη τον προσκαλεί και του οργανώνει προσωπική έκθεση με θέμα την Ελλάδα. Το 1997 εκδίδεται, με τη συνεργασία των ανιψιών του Μαριάννας Αγγελοπούλου και Ελένης Αιματίδου-Αργυρίου, η οποία έγραψε τα κείμενα, το λεύκωμα "ΙΜΒΡΟΣ" που είναι μια κατάθεση ψυχής στην ιδιαίτερη, σκλαβωμένη πατρίδα του.
Έχει φωτογραφίσει κατά καιρούς τις σημαντικότερες προσωπικότητες, από βασιλείς και πολιτικούς μέχρι καλλιτέχνες και διανοούμενους. Έχει διατρέξει όλη την Ελλάδα και ολόκληρη σχεδόν η ελληνική γη και οι άνθρωποι της, με τα ήθη και τα έθιμα τους, βρίσκονται καταγραμμένοι στο πλουσιότατο φωτογραφικό Αρχείο του.
Το Γενάρη του 1994, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Φωτογράφων ανακήρυξε τον Σπύρο Μελετζή επίτιμο πρόεδρό της, σε μια εκδήλωση που συνδιοργάνωσε με την Ένωση Καλλιτεχνών Φωτογράφων. Επίτιμο μέλος της ΕΣΗΕΑ και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Συνδέσμου Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης 1941-'44, ο Σπύρος Μελετζής τιμήθηκε για την προσφορά του με την απονομή του Σταυρού του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο το 1995
Ο Σπύρος Μελετζής πέθανε στην Αθήνα σε ηλικία 97 ετών την Πέμπτη 14 Νοέμβρη 2003.
