Η φωτογραφία είναι τέχνη, επάγγελμα και ταυτόχρονα πάθος. Ωστόσο, αν είσαι φωτογράφος, είναι σχεδόν βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα έχεις ακούσει τη φράση: "Μπορείς να μου κάνεις αυτή τη φωτογράφιση δωρεάν;".
Κι εδώ ξεκινά το μεγάλο ερώτημα:
- Πότε είναι σωστό να πεις «ναι»;
- Πότε πρέπει να πεις ένα ξεκάθαρο «όχι»;
Το άρθρο αυτό θα σου δώσει πρακτικές συμβουλές, θα σου προτείνει έξυπνες απαντήσεις και θα σε βοηθήσει να θέσεις επαγγελματικά όρια χωρίς ενοχές.
1. Το Μεγάλο Λάθος: Να Εργάζεσαι Δωρεάν Χωρίς Λόγο
Ως φωτογράφος, προσφέρεις κάτι πολύτιμο:
- Χρόνο και κόπο.
- Τεχνικές γνώσεις και εξοπλισμό που κοστίζει.
- Καλλιτεχνική ματιά που σε ξεχωρίζει από τους άλλους.
Η εργασία σου πρέπει να έχει αξία και να πληρώνεται. Αν δεχτείς συνεχώς να δουλεύεις δωρεάν, υποτιμάς τον εαυτό σου και δίνεις το μήνυμα ότι η δουλειά σου δεν έχει οικονομικό αντίκρισμα.
2. Πότε Μπορείς να Πεις «Ναι» σε Δωρεάν Φωτογράφιση;
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου είναι λογικό και αποδεκτό να δουλέψεις χωρίς αμοιβή:
Για την Οικογένεια ή Στενούς Φίλους
Αν είναι για προσωπικό λόγο και όχι για εμπορική χρήση.
Αν το κάνεις από καρδιάς και όχι επειδή σε πιέζουν.Για Φιλανθρωπικές Δράσεις
- Αν πιστεύεις στο σκοπό και θες να συμβάλεις.
- Θέσε ξεκάθαρους όρους:
- Ζήτησε δημιουργική ελευθερία.
- Διευκρίνισε ότι είναι εθελοντική εργασία και όχι δεδομένη υποχρέωση.
- Για Portfolio ή Προσωπικό Όφελος
- Αν πρόκειται για ένα project που θα σου δώσει πρόσβαση σε νέα εμπειρία ή θα εμπλουτίσει το portfolio σου με τρόπο που εσύ επέλεξες.
3. Πότε Πρέπει να Πεις Ένα Μεγάλο και Κατηγορηματικό «Όχι»
Σε «Μη Κερδοσκοπικούς» που στην Πραγματικότητα Έχουν Κέρδος
Π.χ., μια μουσική μπάντα που δηλώνει ότι δεν πληρώνεται αλλά στην πραγματικότητα επωφελείται οικονομικά από την προβολή.
Σε Επιχειρήσεις που Υπόσχονται «Διαφήμιση» Αντί για Αμοιβή
- Αν ακούσεις τη φράση: "Δεν έχουμε budget τώρα, αλλά θα σου κάνουμε διαφήμιση", η απάντηση είναι όχι.
- Η διαφήμιση δεν πληρώνει τον εξοπλισμό σου ούτε τις ώρες που αφιερώνεις.
Σε «Φίλους» που Το Ζητούν για την Εταιρεία τους
- Αν ένας φίλος σου ζητήσει να φωτογραφίσεις επαγγελματικά για την εταιρεία του, πρέπει να πληρωθείς.
- Οι προσωπικές σχέσεις δεν πρέπει να γίνονται επαγγελματική εκμετάλλευση.
4. Έξυπνες Απαντήσεις σε «Προκλήσεις»
Πρόκληση 1: Οικογένεια
-Μπορείς να με φωτογραφίσεις δωρεάν;
👉«Φυσικά, για σένα και την οικογένεια μου το κάνω με χαρά.»
Πρόκληση 2: «Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση»
-Δεν έχουμε χρήματα, είμαστε μη κερδοσκοπική οργάνωση.
👉«Καταλαβαίνω, αλλά το γεγονός ότι δεν πληρώνεστε δεν σας κάνει μη κερδοσκοπική οργάνωση. Λυπάμαι, δεν μπορώ να το αναλάβω δωρεάν.»
Πρόκληση 3: Φιλανθρωπική Οργάνωση
-Είμαστε φιλανθρωπική οργάνωση, θα το κάνεις;
👉«Συμφωνώ με το σκοπό σας, αλλά αν είναι μέσω διαφημιστικού γραφείου σημαίνει ότι υπάρχει budget. Αν είναι καθαρά εθελοντική δράση, μπορούμε να το συζητήσουμε με συγκεκριμένους όρους.»
Πρόκληση 4: Επιχειρήσεις χωρίς Budget
-Δεν μπορούμε να σε πληρώσουμε τώρα, αλλά θα σου κάνουμε διαφήμιση.
👉«Ευχαριστώ για την πρόταση, αλλά η δουλειά μου είναι επαγγελματική και έχει κόστος. Η προβολή δεν είναι αμοιβή.»
Πρόκληση 5: «Είμαι φίλος/κολλητός/αγόρι/κορίτσι σου»
👉«Αν είναι προσωπικό, ευχαρίστως. Αν όμως είναι επαγγελματικό, η εταιρεία σου πρέπει να επικοινωνήσει μαζί μου και να συμφωνήσουμε αμοιβή.»
5. Αστείες αλλά Δυστυχώς Αληθινές Ιστορίες
- «Πέρνα από το μαγαζί το απόγευμα να φωτογραφίσεις τάκα-τάκα 50 προϊόντα για το e-shop μου.»
- «Μπορείς να μου ρετουσάρεις 185 φωτογραφίες και να αφαιρέσεις κάποιον από αυτή τη φωτογραφία του 1971;»
👉Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Όχι, η δουλειά μου δεν είναι "τάκα-τάκα".
6. Γιατί Πρέπει να Θέτεις Όρια;
- Σεβασμός στον εαυτό σου και στη δουλειά σου.
- Δημιουργείς επαγγελματική εικόνα.
- Δίνεις αξία στη φωτογραφία ως επάγγελμα και τέχνη.
Όταν δέχεσαι συνεχώς να δουλεύεις δωρεάν, εκπαιδεύεις τους άλλους να σε θεωρούν «φθηνό» ή ακόμα χειρότερα «δωρεάν».
7. Συμπέρασμα
Η φωτογραφία είναι τέχνη και επάγγελμα. Δεν είναι χόμπι που προσφέρεται αφιλοκερδώς σε κάθε περίσταση. Να λες ναι μόνο όταν το θες πραγματικά ή όταν το project αξίζει για σένα προσωπικά. Σε κάθε άλλη περίπτωση, η σωστή απάντηση είναι ένα ευγενικό αλλά ξεκάθαρο «όχι».
Τι πιστεύεις; Έχεις βρεθεί κι εσύ σε παρόμοιες καταστάσεις; Πες μας την εμπειρία σου στα σχόλια!
