Ζωνικο συστημα

Το ζωνικο συστημα εισηγαγε στην φωτογραφια ο μεγαλος φωτογραφος Ansel Adams. 

Ορμωμενος από δικες του προσωπικες απαιτησεις οσο αφορα τον τονισμο των φωτογραφιων  του επινοησε το ζωνικο συστημα.

Για αυτή του την επινοηση του ο Adams αμφισβητηθηκε  εντονως, αλλα η αξια της ιδεας και της υλοποιησης της αναθεωρηθηκε και καταξιωθηκε.

 Γνωστό παράδειγμα τονισμού σε φωτογραφία του Adams...

Ουσιαστικα προκειται για την κλιμακα των τονων του γκρι η οποια ξεκιναει από το απολυτο μαυρο και καταληγει στο απολυτο λευκο.

Αναμεσα σε αυτά τα δυο τονικα ακρα υπαρχουν δεκα τονικες διαβαθμισεις τις οποιες βλεπουμε παρακατω...

Στην μεση της κλιμακας (V) βρισκεται ο μεσος γκριζος τονος (γκρι καρτα για οσους εχουν ακουσει), η οποια αποδιδει ανακλαστικοτητα 18% (δηλαδη απορροφα το 82% φως από την φωτιστικη πηγη και ανακλα το 18%). Με γνωμονα την παραπανω κλιμακα είναι σεταρισμενα όλα τα φωτομετρα στις φωτογραφικες μηχανες.

Την αποσταση από ζωνη σε ζωνη την θεωρουμε ένα «στοπ» αυτό σημαινει πως αν φωτομετρησουμε ξεχωριστα δυο επιφανειες και το φωτομετρο μας δειξει ότι απεχουν ένα «στοπ»  τοτε στην τελικη φωτογραφια μας αυτές οι επιφανειες θα απεχουν τονικα μια ζωνη, με την ιδια λογικη αν επιφανειες στο καδρο μας απεχουν τρια στοπ  στην εκτυπωμενη φωτογραφια μας οι επιφανειες θα απεχουν τονικα τρεις ζωνες.

Αυτοι οι 11 τονοι δεν είναι τυχαιοι φυσικα, οι συγκεκριμενοι 11 τονοι του γκρι μπορουν να αναπαραχθουν σε οποιοδηποτε καλο φωτογραφικο χαρτι, αυτό σημαινει πως πρακτικα είναι εφικτο να αποδωθουν αυτοι οι τονοι σε μια φωτογραφια η οποια βεβαιως μπορει να θεωρηθει αρτια τεχνικα όπως του Adams.

Για να κατανοησουμε ακομα καλυτερα είναι απαραιτητο ένα παραδειγμα.

Ας πουμε πως θελουμε να φωτογραφισουμε αυτους τους δυο κυλινδρους... 

...αλλα θελουμε να αποδωσουμε σωστα τον πιο σκουρο τονο του κυλινδρου που είναι πεσμενος και παρουσιαζει ενδιαφερον σαν τονος στο συνολο της φωτογραφιας μας, δεδομενης της ανωτερω κλιμακας είναι φανερο πως ο τονος του βρισκεται στην ζωνη III, συνεχιζουμε φωτομετρωντας τον πεσμενο κυλινδρο βλεπουμε πως μας δινει το φωτομετρο προτιμωμενες τιμες 1/125 – f:8. 

Σε αυτό το σημειο καταλαβαινουμε πως το φωτομετρο με αυτές τις τιμες προσπαθει να αποδωσει τον τονο της γκρι καρτας (V) οποτε εμεις μειωνουμε κατά δυο στοπ δηλαδη κατά 2 τονικες ζωνες ετσι ώστε από V που μας δινει το φωτομετρο να το κανουμε III δηλαδη να αποδωσουμε σωστα τον τονο που επιλεγουμε, ετσι οι τιμες που θα μας δωσει το φωτομετρο θα διαφοροποιηθουν σε 1/500 – f: 8 και φυσικα θα μας πει ότι η ρυθμιση αυτή είναι λαθος πραγμα που πρεπει να αγνοησουμε.

Σε περιπτωση που δεν εχουμε γκρι καρτα μπορουμε να χρησιμοποιησουμε την παλαμη μας κατεβαζοντας ένα στοπ γιατι η παλαμη μας ανακλα 36% φως περισσοτερο δηλαδη από το 18% που ανακλα η γκρι καρτα ή μπορουμε να εστιασουμε σε επιφανεια όπως η ασφαλτος η οποια ανακλα περιπου 18% όπως και η γκρι καρτα.

Προυποθεση βεβαια είναι πως οποια επιφανεια κι αν επιλεξουμε να χρησιμοποιησουμε πριν την ληψη, πρεπει να φωτιζεται από την ιδια πηγη φωτος η οποια φωτιζει και το θεμα που θελουμε να φωτογραφισουμε. 

Μια ακομα πληροφορια σχετικα με την ζωνικη κλιμακα είναι το ευρος της υφης. Όπως εχουμε πει και σε προηγουμενο αρθρο η Υφη παιζει πολύ σημαντικο ρολο διοτι είναι η απεικονιση της αισθησης στην φωτογραφια, οποτε είναι χρησιμο να γνωριζουμε πως οι ζωνες από III εως VII αποδιδουν πιο εντονα την υφη του καδρου μας προσδιδοντας την αισθηση που πιθανον χρειαζομαστε στην φωτογραφια μας.

Ολοκληρωνοντας, το πιο σημαντικο από ολες αυτές τις αξιολογες λεπτομερειες είναι πως ουσιαστικα εμεις οι ιδιοι εκφραζοντας τον εαυτο μας, προαπεικονιζουμε το θεμα μας πολύ πριν το φωτογραφισουμε και το υλοποιουμε μεσω της τεχνικης.